siber suçlar

Bilişim suçları, uygulamada bilinen ismiyle siber suçlar; cep telefonu, bilgisayar ve tablet gibi günün iletişim araçları ya da pos cihazı gibi alışveriş araçları kullanmak suretiyle online veya elektronik ortamda işlenen suçların tamamı olarak ifade edilebilir. Bilişim suçu; elektronik ve online ortamda işlenen suçlar, internet suçu veya bilgisayar suçu gibi farklı isimlerle de bilinir. Türk Ceza Kanunu madde 243 – 245’te düzenlenen suçlar, “bilişim alanında işlenen suçlar” başlığı ile ifade edilmiş olup şu şekildedir:

• Bilişim sistemine girme suçu,
• Sistemi engelleme, bozma, erişilmez kılma, verileri yok etme veya değiştirme suçu,
• Banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu,
• Yasak cihaz veya program kullanma suçu.

Bilişim suçları, yargılama neticesinde hükmedilen cezalar nedeniyle oldukça ağır ve önemli suçlardandır. Bu suçlara ilişkin yapılan ceza yargılamasında etkin bir şekilde savunulmak, hukuki sürecin lehte tezahür etmesi ve müspet kararın elde edilmesi adına deneyimli bir ceza avukatının hukuki yardımını mecbur kılar.

Bilişim Suçlarında Şikayet ve Zamanaşımı Süresi

Bilişim suçları şikayete tabi suçlardan değildir. Suç, savcılık tarafından re’sen soruşturulur. Bu nedenle, bilişim suçları için mağdurun şikayetten vazgeçmesi, suça dair davanın düşmesi sonucunu doğurmaz. Türk Ceza Kanunu’na göre en basit bilişim suçunun dava zamanaşımı süresi olan 8 yıl içinde suça dair savcılığa bildirimde bulunulduğu takdirde etkili bir soruşturma başlatılabilir. Aksi takdirde suç ihbarında bulunulması ya da kamu davası zamanaşımı süresinde neticelendirilememesi durumunda bilişim suçunun soruşturulması ve kovuşturulması söz konusu değildir. Bilişim suçlarında müşteki, soruşturma ve kovuşturma öncesinde şikayette bulunmamış olsa dahi yargılamanın ceza mahkemesindeki safhalarında müdahil sıfatını haiz olduğu için taraf sıfatını kazanması mümkündür. Son olarak, bilişim suçlarında uzlaşma prosedürünün uygulanmasının mümkün olmadığını ifade etmek gerekir.

Bilişim Suçlarında Etkin Pişmanlık ve Ceza İndirimi

Etkin pişmanlık, suçun failine hükmedilecek cezada indirime gidilmesini sağlayan ceza hukuku kurumudur. Bilişim suçlarının bazıları için etkin pişmanlık hükümlerinin işletilmesi suretiyle sanığa verilecek cezada indirime gidilebilir. Türk Ceza Kanunu’nun 245/5 hükmünde düzenlenen bilişim suçlarında etkin pişmanlık hükümleri gereğince sadece; bir başkasına ait olan banka ya da kredi kartının, kart sahibinin rızası olmaksızın kullanılması ile işlenen bilişim suçu için etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilir.

İfade edilen suç için uygulanacak etkin pişmanlığa dair hükümler, TCK md.168 düzenlemesi ile ifade edilen hükümlerdir. Bu hükümlere göre; bilişim suçu işlenmesinden dolayı mağdurun gördüğü zarar eğer soruşturma safhasına giderilirse, hükmedilecek cezanın 2/3’üne kadar indirilmesi, zararın kovuşturma safhasında giderilmesi halinde ise cezanın ½ oranında indirilmesi mümkündür.

Bilişim Suçlarında HAGB Kararı

Ceza yargılamasında sanık hakkında verilen hararın herhangi bir hukuki sonuç doğurmamasını sağlayan HAGB, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun kısa adıdır. HAGB gereğince sanık hakkındaki denetim süresi müspet tamamlanırsa dava düşürülür. Sanığın bir ikinci şansa sahip olması şeklinde de ifade edilebilecek HAGB kararı ile siyasi ve medeni haklara dair kısıtlama getirilmez. Bununla birlikte, HAGB kararı sayesinde adli sicil kaydı da olmaz. Sanık için oldukça olumlu sonuçlar doğuran HAGB kararı, aşağıdaki bilişim suçlarında verilebilir:

• Bilişim sistemine girme suçu,
• Sistemi bozma, engelleme ve verileri yok etme suçu,
• TCK md.244/1-2’de düzenlenen suçların, haksız çıkar sağlama yahut banka bilişim sistemi üzerinden işlenmesi suçu.

Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu sebebiyle doğan zarar giderildiği takdirde ise etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanası mümkündür. Söz konusu suç verilecek ceza 2 yıl ve daha az süreli hapis cezası ise bu suç için de HAGB kararı hükümleri uygulanabilir.

Bilişim suçlarında hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı verilebilmesi için suç nedeniyle mağdur olanın zararı giderilmelidir. Söz konusu suçlar sebebiyle genellikle maddi zarar meydana gelir. Bilişim suçu sebebiyle meydana gelen zarar; mağdura ait bilişim sisteminin zarar görmesi şeklinde olabileceği gibi, mağdurun parasal olarak azalma yaşaması şeklinde de olabilir. Her iki durumda da mağdura verilen zarar giderildiği takdirde bilişim suçları için HAGB kararı verilmesi mümkündür. Bilişim suçlarında adilane bir yargılama gerçekleşmesi, süreç içerisinde yapılması gereken işlemlerin ihmali veya hatalı davranışlar nedeniyle yapılamamasından dolayı hak ve menfaat kaybı yaşanmaması adına uzman avukat desteği almak isabetli olacaktır.